KISA KES ABİ: TIRAŞŞŞ!
Bir kademeli kıdemli Mülkiye Başmüfettişi( …), yazdığı layihada şu görüşlere yer veriyor:
“Valilikte görevli bazı personelin kılık kıyafetinin Devlet Memurluğuna uygun olmadığı, Amir durumundaki bazı personelin* halk arasında “asker traşı” tabir edilen saç şekli ile görevini sürdürdüğü gözlenmiştir.
Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Çalışan Personelin Kılık ve Kıyafetine Dair Yönetmeliğin 5/b, maddesi ile bu maddeye dayanılarak Valilikçe yayınlanan İl Yazı İşleri Müdürlüğünün 29.05.2003 gün ve 1851 sayılı genelgesi hükümleri uyarınca ilgililer ikaz edilmeli ve gerekiyorsa disiplin hükümleri uygulanmalıdır.”
Demiş. Buraya kadar normalde bundan sonrasında aldı bir curcuna. Kılık kıyafet yönetmeliğine uyacak/ uyması zorunlu olanlar ve disiplin hükümlerini uygulayacak olanlar açısından hatlar birbirine girdi. Bir defa raporda ki bazı personel tabirinin some body türü gerçek bir şahsı mı yoksa bir sürüyü mü tarif ettiği tereddüdü oluştu. Açık bir belge oluşu nedeniyle pek çok kimsenin ulaşması rivayetleri de beraberinde getirdi. O kadar içine girildikçe giriftleşen bir hali var ki bu ifadenin.
Öncelikle, Devlet Memurunun kıl tüy işlerini düzenleyen ve raporda bahsedilen yönetmelik maddesi şöyle diyor:
Madde 5- b. Erkekler; Elbiseler temiz, düzgün, ütülü ve sade; ayakkabılar kapalı, temiz ve boyalı giyilir. Sandalet veya atkılı ayakkabı giyilmez. Bina içinde ve görev mahallinde baş daima açık bulundurulur. Kulak ortasından aşağıda favori bırakılmaz. Saçlar, kulağı kapatmayacak biçimde ve normal duruşta enseden gömlek yakasını aşmayacak şekilde uzatılabilir, temiz bakımlı ve taranmış olur. Her gün sakal tıraşı olunur ve sakal bırakılmaz. Bıyık tabii olarak bırakılır, uzunluğu üst dudak boyunu geçemez. Üstten alınmaz, yanlar üst dudak hizasında olur, alt uçları dudak hizasından kesilir. Kravat takılır, kravatı örtecek şekilde balıkçı yaka veya benzeri süveterler giyilmez. Hizmet gereğine uygun olarak verilmişse tek tip elbise giyilir. (Değişik: 7/8/1991 – 91/2048 K.) Bina içinde gömleksiz, kravatsız ve çorapsız dolaşılmaz.
Yani erkeklerin başlarının açık olmasını türban vs takılmamasını ve özetle saçların enseyi kapatacak kadar uzun olmamasını öneriyor. Yürü de enseni görelim diyor. Kısaca ense kapatılmamalı, ancak ense parlatılırsa ne olur, kısa saç olursa ne olur bu sorulara herhangi bir açıklık getirmiyor. Düz okursanız sıkıntı yok gibi görünüyor .Bir yasak getirmiyorsa serbesttir denilebilinir mi? Herkes enseyi parlatabilir mi? Bunu başka türlü nasıl anlamak gerekir? Cevap basit gibi görünse de bir başka açmaz olmalı. Zira duayen ve acar bir müfettiş böyle basit bir sonuca ulaşamaz mıydı?
Yönetmelik normal insanların okuyunca anlayamadığı bir şifreyi mi içeriyor, takiyye mi yapıyor? AB ciler: sizde uygulamayı görelim, özgürlükler kağıtlarda kalıyor derken bunu mu kastediyorlar?Bana lütfen yardımcı olun.
Bu durum racona da uymuyor, bizi bozar abi. Bizim memlekette karıların saçıyla-başıyla uğraşılır. Erkeklere ilişmek de nereden çıktı?
Acaba diyorum Sayın Müfettiş … Bu tür tıraşın bir siyasal simge mi olduğunu düşündü? Eğer bu tıraş şekli bir siyasal simge ise hiç kuşkusuz ilke ve devrimlerin ve ülkenin baş savunucularının yani ülkenin değişmez iç hizmet çalışanlarının simgesidir ki gocunulacak bir durum yoktur. “O tıraş ki büyük eder adamı”. Bu tıraş Türkiye’nin reytingi hep yüksek, fixed fashion’ıdır. Kaç Cumhurbaşkanımız bu modaya vurgun değildi? Ancak sanmıyor ve ihtimal vermiyorum ki bu yazı kötü bir backgroundun yansıması olsun; Kıbrıs ta ki Rumlar hesabı Türk Askerine ait her şeyden nefret etmek, yoo olamaz. O tür takıntılar için bu müesseseler alet edilmemeli, yazıktır.
Ayrı yeten, cümle alem bilir ki her Türk asker doğar, biz asker milletizdir. Asker kıyafeti bizim için yasadır ve hatta neredeyse kutsaldır. Yedek subaylığımda üniformamı çıkardığımı hiç hatırlamam. Pijama bile kullanmadım o yıl. Yani şimdi sil hepsini bir kimse yazdı diye, olamaz öyle şey.
Saçı uzatmanın ne yararı olur? Hiç atasözü işitmemiş mi hazret: saçı uzun olanın aklı kısa olur. Memleketin akıllı memurlara ihtiyacı yok mu? Yurtsever bir kimse nasıl uzun saçı savunur? ( Hun Kağanı Atilla’nın fedaisi Tarkan’ı unutun, hele çağdaş,sahte ve yumuşak Tarkanı hiç hatırınıza getirmeyin. Küffarın sırtını yere vuran Koca Yusuf’u, Brezilya ya gol atan Hasan Şaş’ı düşünün.)
Sonracıma bu konu esasen Dermatoloji Uzmanlarının ilgi alanı, başkalarından çok önce. Onlar diyorlar ki : “Saç kesiminde kökler biraz daha güçleneceğinden saç kalınlığı her kesimde artar. Biz kısa saçı öneriyoruz”. Çıkalım işin içinden nasıl çıkabileceksek? Elemanlar kötü saçlı veya hepten kel mi kalsın? Sahi kellik sararsa bütün piyasayı bizim teftiş kurulları ne yapar?
Bu asker tıraşının bir de alabrus tabir edilen şekli vardır ki o da Amerikan asker tıraşıdır ( Terence Stamp’inkini hatırlayın, ayrıca ‘Yıldız savaşları’nı). Asker tıraşı karşıtlığı aynı zamanda Amerikan karşıtlığı mıdır? Resmi bir rapora bunların yazılması tam düzelme sürecine girmiş Türk- Amerikan ilişkilerini büyük ölçüde olumsuz etkilemez mi? Türkiye böyle tactless ifadeler yüzünden özür dilemek, tazminat ödemek zorunda kalmaz mı?
Beni daha fazla depresyona sokmadan lütfen yardımcı olun!
Bu sorunun yasal, insani, sosyal, ekonomik, etik, pratik çözümü var mı? Varsa ne duruyorsunuz, lütfen tedavüle sürünüz. Yoksa uzun saç yanlıları, kısa saç severleri piyasadan kovacak.
* Bu personelin ben olduğum iddiası nedeni de beni “ yetiş ya Muhammed, yetiş ya Ali” moduna soktu.
