Sorun çözme ve sıra dışı düşünme teknikleri arasında tersine düşünme tekniği önemli yer tutar.
Burada açıkladığımız yöntemler her alanda, her zaman, her soruna çözüm getirmez. Maymuna soba yakmayı öğretmişler. Yazın da soba yakmış. Gereken duruma uygun davranarak bu yöntemlerden faydalanmak mümkündür.
Şimdi bazı örnekler verelim:
Bazı zamanlar bu tekniği uygularım. Diyelim ki arka sıralarda fısır fısır konuşan iki kişi var. Susun demem. Sizleri tam duyamıyorum biraz daha yüksek sesle konuşur musunuz derim. Birden ses kesilir.
Genelde bir şeye isim verirken hep anlamlı bir şey olsun isteriz. Bu bir kısaltma olabilir, ya da herhangi anlamlı bir şeye gönderme olabilir. George Eastman bunun tersini düşündü. “Kodak” fotoğraf şirketinin kurucu sahibi George Eastman kendi adıyla bir fotoğraf şirketi kurduktan 7 yıl sonra şirketinin ismini hiçbir anlam taşımayan “Kodak” ismini koydu. Kodak kelimesinin hiçbir anlamı yoktu. Kelimenin kısa olması, doğru telaffuza açık olması ve hiçbir çağrışımının olmaması tercih nedeni oldu. Kodak ismi konduktan sonra şirket ciddi bir gelişme gösterdi.
Amerika’nın efsane başkanı Abraham Lincoln düşmanlarına yönelik çok olumlu, ılımlı sözler söylüyormuş. Uyarmışlar. Eğer o düşmanların eline fırsat geçse seni ortadan kaldırırlar. Lincoln “ Düşmanlarımızı kendimize dost etmekle biz de onları yok etmiş olmuyor muyuz?” demiş.
Hindistan bağımsızlık hareketinin öncüsü ve milli kahramanı Gandhi bir anlayışı ters yüz etti. Şiddete karşı şiddet göstermeyerek pasif direniş yöntemini kullandı. Gandi,“ Sevginin olduğu yerde hayat vardır.” “Sıkılmış yumruklarla el sıkışamazsınız.” Şiddet göstermeme, inancımın birinci maddesidir. Aynı zamanda o, benim itikâdımın son maddesidir.” “Şiddet karşıtlığının ürettiği güç, kesinlikle insan yeteneğinin icat ettiği tüm silahlardan üstündür.” Şeklindeki görüş ve düşünceleriyle şiddetle mücadelenin yöntemini değiştirdi.
Gandhi, tarihe büyük bir devrimi şiddet kullanmadan gerçekleştiren tek siyasi lider olarak geçti. Anılan nedenlerle Birleşmiş Milletler 15 Haziran 2007’de oybirliği ile Gandi’nin doğum günü olan 2 Ekim gününü “Dünya Şiddete Hayır Günü” olarak ilan etmiştir.
Genelde istifa dilekçeleri “Gördüğüm lüzum üzerine” klişesiyle gerekçelendirilir. Rahmetli Abdurrahim Karakoç, tersini düşünür, partisindeki görevinden ayrılırken istifa dilekçesine “Gördüğüm lüzumsuzluklar üzerine” diye başlayarak istifa ettiğini bildirir.
İnsanlar tarafından ilgi görmek istiyorsunuz. Ama kimse size ilgi göstermiyor. Yöntemi uygulayın, aksini düşünün. Yani başkasından ilgi görmek yerine başkasına ilgi göstermek. Bakın bir anda nasıl çekici hale geliyorsunuz.
Bilinen bir fıkradır. Emekli biri yeni bir ev alır. Ancak her gün okuldan çıkan öğrenciler evin yanındaki çöp kutularına vurarak gürültü çıkarırlar. Gürültüden olumsuz yönde etkilenen emekli çocuklara, “Çocuklar siz çöp kutularına vurdukça ben çocukluğumu hatırlayıp çok mutlu oluyorum. Bana yaptığınız bu iyilik karşılığında size haftalık veriyorum” der. Öğrenciler artık bunu bir iş gibi yaparlar. İkinci hafta emekli, maaşının düşük olduğunu gerekçelendirerek çocuklara verdiği haftalığı yarıya indirir. Öğrenciler hoşnut kalmazlar. Üçüncü hafta emekli yeni masraflardan bahsederek haftalığı biraz daha azaltınca, çocukların lideri olan çocuk “Bu parayla bu iş olmaz” diyerek sopaları yere atarlar.
Günlük hayatın içinde bunun birçok örneği var. Yazıyı uzatıp okunurluğu azaltmayalım.
Bir sorunla karşılaştığınızda ‘acaba tersine düşünme tekniği ile bu konuyu çözebilir miyim’ diye düşünün. İşe yarayacaktır.
Rahmetli babam, “Her düşüşte bir akıl öğrenirim. Hayatta ne düşüş tükenir ne akıl” derdi. Hayat her zaman ezberlediğimiz yöntemlerden soru sormayabilir. O zaman yeni yöntemlere başvurmamız gerekir.
